Imbaraga Zijwi: Gutanga Ijwi kubatagira amajwi binyuze muri gahunda ya ONU

Mw'isi yuzuyemo iterambere mu ikoranabuhanga no guhuzagurika, birababaje kubona abantu benshi kwisi bagifite ikibazo cyo kumva amajwi yabo neza. Icyakora, hari ibyiringiro byo guhinduka, tubikesha imbaraga zimiryango nkumuryango w’abibumbye (ONU). Muri iyi blog, turasesengura ingaruka nakamaro kijwi, nuburyo ONU iha imbaraga abadafite amajwi mugukemura ibibazo byabo no guharanira uburenganzira bwabo.

Ibisobanuro by'ijwi:
Ijwi nigice cyingenzi kiranga umuntu nimvugo. Nuburyo bwo kunyuzamo ibitekerezo, impungenge n'ibyifuzo byacu. Muri societe aho amajwi acecekeshwa cyangwa yirengagijwe, abantu nabaturage babuze ubwisanzure, guhagararirwa no kubona ubutabera. Kumenya ibi, ONU yabaye ku isonga mu bikorwa byo kongera amajwi y'amatsinda yahejejwe inyuma ku isi.

Gahunda ya ONU yo guha imbaraga abatagira amajwi:
ONU yumva ko kugira uburenganzira bwo kuvuga gusa bidahagije; hagomba kandi kubaho uburenganzira bwo kuvuga. Ni ngombwa kandi kwemeza ko aya majwi yumvikana kandi yubahwa. Dore bimwe mubikorwa byingenzi ONU ifata kugirango ifashe abadafite amajwi:

1. Inama y’uburenganzira bwa muntu (HRC): Uru rwego muri ONU rukora mu guteza imbere no kurengera uburenganzira bwa muntu ku isi. Komisiyo ishinzwe uburenganzira bwa muntu isuzuma uko uburenganzira bwa muntu bwifashe mu bihugu bigize uyu muryango binyuze mu buryo bwo gusuzuma ibihe byose, bitanga urubuga ku bahohotewe n’abahagarariye kugira ngo bagaragaze impungenge kandi batange ibisubizo.

2. Intego z'iterambere rirambye (SDGs): ONU yashyizeho intego 17 z'iterambere rirambye zo gukuraho ubukene, ubusumbane n'inzara mu gihe biteza imbere amahoro, ubutabera n'imibereho myiza kuri bose. Izi ntego zitanga urwego rwamatsinda yitaruye kugirango amenye ibyo akeneye kandi akorane na leta nimiryango kugirango bikemuke.

3. Abagore ba Loni: Iki kigo gikora uburinganire no kongerera ubushobozi abagore. Irwanya ibikorwa byongera amajwi y'abagore, kurwanya ihohoterwa rishingiye ku gitsina no guha amahirwe angana ku bagore mu nzego zose z'ubuzima.

4. Ikigega cy’umuryango w’abibumbye cyita ku bana: Ikigega cy’umuryango w’abibumbye cyita ku burenganzira bw’abana kandi cyiyemeje kurengera no guteza imbere imibereho myiza y’abana ku isi. Binyuze muri Gahunda yo Kwitabira Abana, umuryango uremeza ko abana bafite ijambo mubyemezo bigira ingaruka mubuzima bwabo.

Ingaruka n'ibizaza:
Ubwitange bwa ONU bwo guha ijwi abadafite amajwi bwagize ingaruka zikomeye, butera impinduka nziza mumiryango kwisi. Mu guha imbaraga amatsinda yahejejwe inyuma no kongera amajwi yabo, ONU ihagarika ibikorwa byimibereho, ishyiraho amategeko kandi ihangayikisha amahame ashaje. Nyamara, imbogamizi ziracyahari kandi harakenewe imbaraga zihoraho kugirango iterambere rigerweho.

Kujya imbere, ikoranabuhanga rishobora kugira uruhare runini mu kongera amajwi akunze kwirengagizwa. ONU n'ibihugu bigize uyu muryango bigomba gukoresha imbuga nkoranyambaga, imbuga nkoranyambaga ndetse n’ubukangurambaga bwo mu nzego z'ibanze kugira ngo abantu bose babigereho, batitaye ku miterere y’imiterere n’ubukungu.

mu gusoza:
Ijwi ni umuyoboro abantu bagaragaza ibitekerezo byabo, impungenge zabo, ninzozi zabo. Gahunda ya ONU izana ibyiringiro niterambere mumiryango yahejejwe inyuma, byerekana ko ibikorwa rusange bishobora guha imbaraga abatagira amajwi. Nkabanyagihugu kwisi, dufite inshingano zo gushyigikira izo mbaraga no gusaba ubutabera, guhagararirwa kimwe no kwishyira hamwe kuri bose. Ubu ni igihe cyo kumenya imbaraga zijwi no guhurira hamwe kugirango duhe imbaraga abadafite amajwi.